Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010
Κορώνη... στο κεφάλι μας η μεσογειακή δίαιτα
Στο πάνθεον της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αναμένεται να περάσει -εκτός απροόπτου- την ερχόμενη Τρίτη η μεσογειακή διατροφή και τα πανάρχαια μυστικά της.
Η κοινή πρόταση Ελλάδας, Ιταλίας, Ισπανίας και Μαρόκου για την εγγραφή της διατροφικής κουλτούρας των λαών της Μεσογείου στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της «Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας» συζητείται στη συνδιάσκεψη της UNESCO, που πραγματοποιείται από 15 έως 17 Νοεμβρίου στο Ναϊρόμπι της Κένυας.
Ο φάκελος της υποψηφιότητας επικεντρώνει σε τέσσερις τοπικές κοινότητες, ως παραδείγματα διατροφικής κουλτούρας: την Κορώνη της Μεσσηνίας, την ισπανική Σόρια, το ιταλικό Τσιλέντο και το μαροκινό Σεφσάουεν.
Τον περασμένο Ιούνιο στο Παρίσι ο φάκελος πέρασε τις πρώτες εξετάσεις, καθώς κρίθηκε επαρκής από το επικουρικό σώμα εμπειρογνωμόνων της UNESCO.
Οι υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού (χειρίζονται το θέμα από κοινού με το υπουργείο Γεωργίας) εκφράζουν αισιοδοξία και δεν θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο μιας ένστασης, που θα προκαλούσε ίσως κώλυμα στη διαδικασία, «για λόγους ισορροπιών αλλά κι επειδή ο φάκελος της υποψηφιότητας είναι καλά διαμορφωμένος», όπως λένε.
Η συντονισμένη προσπάθεια των τεσσάρων μεσογειακών χωρών ξεκίνησε το 2007. «Προσεγγίζουμε τη μεσογειακή διατροφή από την πλευρά του πολιτιστικού φορτίου που μεταφέρει.
Παρά τις διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα, τα προϊόντα που διαμορφώνουν γιορτές και κύκλους κοινωνικής ζωής είναι παρόμοια. Σιτάρι, λάδι και κρασί είναι η χρυσή τριλογία για όλη τη Μεσόγειο», εξηγεί η Παναγιώτα Ανδριανοπούλου, εθνολόγος της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ. Η πρώτη υποψηφιότητα κατατέθηκε το 2008, χωρίς, ωστόσο, να προχωρήσει, επειδή η UNESCO ζήτησε από την κάθε χώρα να επιλέξει μια κοινότητα ως αντιπροσωπευτικό δείγμα του μεσογειακού τρόπου ζωής.
Η Ελλάδα επέλεξε την Κορώνη, ως μια μικρής κλίμακας παραλιακή κοινότητα που υπήρξε πύλη της Ελλάδας στη Δύση και στο ενδομεσογειακό εμπόριο.
Στην καθημερινότητα
«Η μεσογειακή δίαιτα, οι παραδοσιακοί τρόποι καλλιέργειας και μαγειρέματος παραμένουν στην καθημερινότητα των κατοίκων της Κορώνης, που είναι πλούσια σε προϊόντα όπως ελαιόλαδο, ελιές κορωνέικης ποικιλίας, κρασί, σταφίδες, σύκα, χορταρικά, βότανα και αρωματικά φυτά», τονίζει ο Δ. Μανιατάκης, πρόεδρος του Μανιατάκειου Ιδρύματος που συνέβαλε στη σύνταξη του φακέλου.
Στην πορεία της διαδικασίας οι αντιδράσεις δεν έλειψαν. Οι Κρήτες... ξεσηκώθηκαν θεωρώντας ότι η κρητική διατροφή πρέπει να εγγραφεί στη λίστα της UNESCO.
«Η κρητική διατροφή είναι η βάση της μεσογειακής», σημειώνει η νομάρχης Ηρακλείου Ευαγγελία Σχοιναράκη.
Η ίδια προσθέτει πως εδώ κι ενάμιση χρόνο οι τοπικοί φορείς ζητούν από το ΥΠΠΟ να προωθήσει την εγγραφή της κρητικής διατροφής στη λίστα της «Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς», σημειώνοντας, ωστόσο, πως δεν υπάρχει κόντρα με την Κορώνη.
Από την άλλη, στελέχη του ΥΠΠΟ διαμηνύουν πως «καμία περιοχή δεν αποκλείεται από τις δράσεις που θα ακολουθήσουν και καμία δεν παίρνει προτεραιότητα», προσθέτοντας πως κερδισμένη δεν θα βγει μόνο η Κορώνη αλλά όλη η Ελλάδα, αφού η εγγραφή ανοίγει προοπτικές ανάπτυξης δράσεων πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και τουριστικού χαρακτήρα.
Τι υπογραμμίζεται
Τα έξι βασικά σημεία του φακέλου
Με συνεχείς αναφορές στην Κορώνη, τη Σόρια της Ισπανίας, στο Τσιλέντο της Ιταλίας και το Σεφσάουεν του Μαρόκο υπογραμμίζεται πως η μεσογειακή διατροφή:
1 Φέρνει τους ανθρώπους κοντά και ενδυναμώνει τις κοινωνικές σχέσεις. Η συνάντηση γύρω από το τραπέζι ακολουθεί ένα τελετουργικό που εν πολλοίς δεν έχει αλλάξει από την αρχαιότητα, όταν ο Πλούταρχος έγραφε: «Δεν καθόμαστε στο τραπέζι για να φάμε, αλλά για να φάμε μαζί».
2 Συμβάλλει στην αειφόρο διαχείριση της υπαίθρου και των φυσικών πόρων και στη διατήρηση παραδοσιακών πρακτικών αλιείας και καλλιέργειας.
3 Συμβάλλει στην καλή υγεία, σωματική και ψυχική, όπως επίσης και στη δημιουργικότητα. Η σημαντική διατροφική αξία της, που έγινε αντιληπτή από την αρχαιότητα, αποδεικνύεται από σωρεία μελετών.
4 Αποτελεί στοιχείο διαπολιτισμικής και διαγενεακής ανταλλαγής. Κατά την προετοιμασία των γευμάτων, οι παλαιότερες γενιές περνούν τη γνώση στους νεότερους.
5 Βρίσκεται στο κέντρο σημαντικών κοινωνικών εκδηλώσεων, όπως πανηγύρια, γιορτές.
6 Είναι διαρκώς παρούσα στην προφορική παράδοση - σε τραγούδια, ιστορίες, παροιμίες, γνωμικά και στην κουβέντα έπειτα από ένα γεύμα.
Ο στόχος
Η Αϋλη Πολιτιστική Κληρονομιά
Το 2003 η UNESCO υιοθέτησε στο Παρίσι τη Σύμβαση για την προστασία της «Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς», την οποία υπέγραψε η Ελλάδα το 2006. Σκοπός της είναι να προστατεύσει τον λαϊκό πολιτισμό σε όλες τις εκφάνσεις του: παραδοσιακοί χοροί, τεχνογνωσίες όπως ξυλοναυπηγική, έθιμα και ειδικά τελετουργικά, προφορικές παραδόσεις, ντοπιολαλιές κ.ά.
Στο πλαίσιο αυτό, η UNESCO έχει λανσάρει δύο λίστες: τη λίστα για την άυλη κληρονομιά που χρειάζεται επείγουσα προστασία -όπως για παράδειγμα μια γλώσσα που χάνεται- και τον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, όπου επιδιώκει να εγγραφεί η μεσογειακή διατροφή. Στο Ναϊρόμπι υποβάλλονται για πρώτη φορά υποψηφιότητες γαστρονομικού χαρακτήρα. Εκτός από τη Μεσόγειο, μια θέση στη λίστα διεκδικούν η γαλλική και η μεξικανική κουζίνα.
Γιάννης Φώσκολος
Πηγή:Εθνος 12/11/2010
Στο πάνθεον της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αναμένεται να περάσει -εκτός απροόπτου- την ερχόμενη Τρίτη η μεσογειακή διατροφή και τα πανάρχαια μυστικά της.
Ο φάκελος της υποψηφιότητας επικεντρώνει σε τέσσερις τοπικές κοινότητες, ως παραδείγματα διατροφικής κουλτούρας: την Κορώνη της Μεσσηνίας, την ισπανική Σόρια, το ιταλικό Τσιλέντο και το μαροκινό Σεφσάουεν.
Τον περασμένο Ιούνιο στο Παρίσι ο φάκελος πέρασε τις πρώτες εξετάσεις, καθώς κρίθηκε επαρκής από το επικουρικό σώμα εμπειρογνωμόνων της UNESCO.
Οι υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού (χειρίζονται το θέμα από κοινού με το υπουργείο Γεωργίας) εκφράζουν αισιοδοξία και δεν θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο μιας ένστασης, που θα προκαλούσε ίσως κώλυμα στη διαδικασία, «για λόγους ισορροπιών αλλά κι επειδή ο φάκελος της υποψηφιότητας είναι καλά διαμορφωμένος», όπως λένε.
Η συντονισμένη προσπάθεια των τεσσάρων μεσογειακών χωρών ξεκίνησε το 2007. «Προσεγγίζουμε τη μεσογειακή διατροφή από την πλευρά του πολιτιστικού φορτίου που μεταφέρει.
Παρά τις διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα, τα προϊόντα που διαμορφώνουν γιορτές και κύκλους κοινωνικής ζωής είναι παρόμοια. Σιτάρι, λάδι και κρασί είναι η χρυσή τριλογία για όλη τη Μεσόγειο», εξηγεί η Παναγιώτα Ανδριανοπούλου, εθνολόγος της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ. Η πρώτη υποψηφιότητα κατατέθηκε το 2008, χωρίς, ωστόσο, να προχωρήσει, επειδή η UNESCO ζήτησε από την κάθε χώρα να επιλέξει μια κοινότητα ως αντιπροσωπευτικό δείγμα του μεσογειακού τρόπου ζωής.
Η Ελλάδα επέλεξε την Κορώνη, ως μια μικρής κλίμακας παραλιακή κοινότητα που υπήρξε πύλη της Ελλάδας στη Δύση και στο ενδομεσογειακό εμπόριο.
Στην καθημερινότητα
«Η μεσογειακή δίαιτα, οι παραδοσιακοί τρόποι καλλιέργειας και μαγειρέματος παραμένουν στην καθημερινότητα των κατοίκων της Κορώνης, που είναι πλούσια σε προϊόντα όπως ελαιόλαδο, ελιές κορωνέικης ποικιλίας, κρασί, σταφίδες, σύκα, χορταρικά, βότανα και αρωματικά φυτά», τονίζει ο Δ. Μανιατάκης, πρόεδρος του Μανιατάκειου Ιδρύματος που συνέβαλε στη σύνταξη του φακέλου.
Στην πορεία της διαδικασίας οι αντιδράσεις δεν έλειψαν. Οι Κρήτες... ξεσηκώθηκαν θεωρώντας ότι η κρητική διατροφή πρέπει να εγγραφεί στη λίστα της UNESCO.
«Η κρητική διατροφή είναι η βάση της μεσογειακής», σημειώνει η νομάρχης Ηρακλείου Ευαγγελία Σχοιναράκη.
Η ίδια προσθέτει πως εδώ κι ενάμιση χρόνο οι τοπικοί φορείς ζητούν από το ΥΠΠΟ να προωθήσει την εγγραφή της κρητικής διατροφής στη λίστα της «Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς», σημειώνοντας, ωστόσο, πως δεν υπάρχει κόντρα με την Κορώνη.
Από την άλλη, στελέχη του ΥΠΠΟ διαμηνύουν πως «καμία περιοχή δεν αποκλείεται από τις δράσεις που θα ακολουθήσουν και καμία δεν παίρνει προτεραιότητα», προσθέτοντας πως κερδισμένη δεν θα βγει μόνο η Κορώνη αλλά όλη η Ελλάδα, αφού η εγγραφή ανοίγει προοπτικές ανάπτυξης δράσεων πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και τουριστικού χαρακτήρα.
Τι υπογραμμίζεται
Τα έξι βασικά σημεία του φακέλου
Με συνεχείς αναφορές στην Κορώνη, τη Σόρια της Ισπανίας, στο Τσιλέντο της Ιταλίας και το Σεφσάουεν του Μαρόκο υπογραμμίζεται πως η μεσογειακή διατροφή:
1 Φέρνει τους ανθρώπους κοντά και ενδυναμώνει τις κοινωνικές σχέσεις. Η συνάντηση γύρω από το τραπέζι ακολουθεί ένα τελετουργικό που εν πολλοίς δεν έχει αλλάξει από την αρχαιότητα, όταν ο Πλούταρχος έγραφε: «Δεν καθόμαστε στο τραπέζι για να φάμε, αλλά για να φάμε μαζί».
2 Συμβάλλει στην αειφόρο διαχείριση της υπαίθρου και των φυσικών πόρων και στη διατήρηση παραδοσιακών πρακτικών αλιείας και καλλιέργειας.
3 Συμβάλλει στην καλή υγεία, σωματική και ψυχική, όπως επίσης και στη δημιουργικότητα. Η σημαντική διατροφική αξία της, που έγινε αντιληπτή από την αρχαιότητα, αποδεικνύεται από σωρεία μελετών.
4 Αποτελεί στοιχείο διαπολιτισμικής και διαγενεακής ανταλλαγής. Κατά την προετοιμασία των γευμάτων, οι παλαιότερες γενιές περνούν τη γνώση στους νεότερους.
5 Βρίσκεται στο κέντρο σημαντικών κοινωνικών εκδηλώσεων, όπως πανηγύρια, γιορτές.
6 Είναι διαρκώς παρούσα στην προφορική παράδοση - σε τραγούδια, ιστορίες, παροιμίες, γνωμικά και στην κουβέντα έπειτα από ένα γεύμα.
Ο στόχος
Η Αϋλη Πολιτιστική Κληρονομιά
Το 2003 η UNESCO υιοθέτησε στο Παρίσι τη Σύμβαση για την προστασία της «Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς», την οποία υπέγραψε η Ελλάδα το 2006. Σκοπός της είναι να προστατεύσει τον λαϊκό πολιτισμό σε όλες τις εκφάνσεις του: παραδοσιακοί χοροί, τεχνογνωσίες όπως ξυλοναυπηγική, έθιμα και ειδικά τελετουργικά, προφορικές παραδόσεις, ντοπιολαλιές κ.ά.
Στο πλαίσιο αυτό, η UNESCO έχει λανσάρει δύο λίστες: τη λίστα για την άυλη κληρονομιά που χρειάζεται επείγουσα προστασία -όπως για παράδειγμα μια γλώσσα που χάνεται- και τον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, όπου επιδιώκει να εγγραφεί η μεσογειακή διατροφή. Στο Ναϊρόμπι υποβάλλονται για πρώτη φορά υποψηφιότητες γαστρονομικού χαρακτήρα. Εκτός από τη Μεσόγειο, μια θέση στη λίστα διεκδικούν η γαλλική και η μεξικανική κουζίνα.
Γιάννης Φώσκολος
Πηγή:Εθνος 12/11/2010
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)