Κυριακή 4 Μαρτίου 2012

Ρίχνει λάδι στη φωτιά

Από την Μεσσην.εφημ. "ΕΛEΥΘΕΡΙΑ" 21-02-2011


Σημαντική ευκαιρία αλλαγής ελαιουργικής πολιτικής
η τροποποίηση του ΠΟΠ Καλαμάτας

Οι παρατηρήσεις της Κομισιόν στην αίτηση τροποποίησης των προδιαγραφών του ελαιολάδου ΠΟΠ Καλαμάτας που καταχωρίστηκαν το 1993, καθώς κι ο τρόπος με τον οποίο μας παρέχονται, μας προσφέρουν την ευκαιρία από την μια να διορθώσουμε λάθη-προϊόντα εκείνης της εποχής- και από την άλλη να καλύψουμε παραλείψεις.
Μοναδική ευκαιρία που αν την δράξουμε μπορούμε να πραγματοποιήσουμε πραγματικό άλμα προς μια αντίληψη δυναμική της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων. Ποιότητα που με θεμέλιο την κληρονομιά της παράδοσης εξελίσσεται και προσαρμόζεται με βάση την δουλειά και την πείρα του ανθρώπου, τις επιτεύξεις της τεχνικής και της επιστήμης, τους νόμους της αγοράς.
Στην ανταγωνιστική οικονομία όπου ζούμε, η οποία απαιτεί μια συνεχή βελτίωση του επιπέδου ποιότητας, μια στατική αντίληψη της παραγωγής και της μεταποίησης του καρπού και του λαδιού σαν εκείνη του 1993 έχει πια ξεπεραστεί από την ιστορία.

Τότε ίσως ήταν δύσκολο να καταλάβουμε πχ. ότι η παραγωγή και η αξιοποίηση της ποιότητας ήταν βασικά και πρωταρχικά δουλειά των πρωταγωνιστών της αγροτοβιομηχανικής αλυσίδας (παράγαμε, πουλούσαμε και θα συνεχίζαμε να πουλάμε χύμα).

Σήμερα καταλαβαίνουμε όλοι ότι ποιότητα του προϊόντος (που σημαίνει πρώτα απ‘ όλα ικανοποίηση των προσδοκιών του καταναλωτή της κάθε ιστορικής στιγμής) και ποιότητα των μέσων αξιοποίησης του είναι αδιαχώριστες.
Οι παρατηρήσεις της ΕΕ μας προσφέρουν την δυνατότητα, αρκεί να το θέλουμε, να κόψουμε τον ομφαλικό δεσμό που μας κρατάει δεμένους με τις ξεπερασμένες αντιλήψεις του παρελθόντος.

Τρείς κατά την γνώμη μας είναι οι κυριότεροι κρίκοι της «αλυσίδας της ποιότητας·» που χρειάζονται αναπροσαρμογή στις σύγχρονες συνθήκες παραγωγής, επεξεργασίας και αξιοποίησης του λαδιού μας. Τους οποίους οι παρατηρήσεις της Κομισιόν μας παροτρύνουν να αντιμετωπίσουμε:

1.- Ο κρίκος που ενώνει το χωράφι με την φάση του αλέσματος του καρπού (συλλογή, μεταφορά, αποθήκευση)-
Όταν οι ανταγωνιστές μας (τα άλλα λάδια ποιότητας των άλλων χωρών) επενδύουν για να ανεβάσουν το επίπεδο ποιότητας τους εμείς δεν μπορούμε να μένουμε κολλημένοι στο πιο εύκολο αγνοώντας τις επιπτώσεις του στην ποιότητα του προϊόντος, την φυσικοχημική και ιδιαίτερα την οργανοληπτική.
Ακριβώς γι αυτό τα σοβαρά ΠΟΠ στις άλλες χώρες καθορίζουν την διάρκεια, την αρχή και το τέλος της συγκομιδής για να προσφέρει λάδι της κατηγορίας ΠΟΠ. Το λάδι που προέρχεται από ελαιόκαρπους που συλλέχτηκαν το Φλεβάρη δεν έχει την ίδια ποιότητα με το λάδι που παράγαμε τον Δεκέμβρη. Γι αυτό αν θέλουμε να ποντάρουμε πραγματικά στην ποιότητα οι προδιαγραφές πρέπει να ρυθμίσουν με νέο πνεύμα αυτό το θέμα.
Όπως πρέπει να ξεπεράσουμε και το δημογεροντικό «ναι μεν αλλά»: τελάρα ναι (ποτέ) αλλά και σάκοι (πάντοτε) στην μεταφορά και στην αποθήκευση. Πιστεύουμε πως ήρθε η ώρα αν θέλουμε να παράγουμε λάδι ποιότητας και να προσπαθήσουμε να ξεπεράσουμε το πούλημα του λαδιού χύμα στους ιταλούς σε τιμές ισπανικές ότι πρέπει να σταματήσουμε να μεταφέρουμε στο λιοτρίβι σειρές τα σακιά γεμάτα «χαμούρι»…
Όπως δεν μπορούμε να αποθηκεύουμε το προϊόν σε ανοιχτούς ξεσκέπαστους χώρους και η διάρκεια του χρόνου από την συλλογή στο πάτημα να ξεπερνάει τις 36 ώρες όπως τουναντίον απαγορεύουν οι προδιαγραφές όλων των ΠΟΠ στο εξωτερικό. Δεν νομίζουμε ότι στην Μεσσηνία λείπει το βιομηχανικό δυναμικό σύνθλιψης. Δεν μας λείπουν τα ελαιοτριβεία.

2.­Το όνομα του καλαματιανού ελαιόλαδου είναι ένα από τα λίγα ντε φάκτο brand name αλλά δεν είναι καταχωρισμένο. Η ΕΕ όχι μόνο δεν μας το απαγορεύει αλλά εύσχημα αναρωτιέται στις παρατηρήσεις της γιατί δεν ζητάμε την κατοχύρωσή του. Στο εξωτερικό σχεδόν όλα τα ΠΟΠ κατοχύρωσαν τον λογότυπό τους με τις προδιαγραφές. Ελπίζουμε να μην χάσουμε κι αυτή την ευκαιρία και μείνουμε ακόμη στητοί σαν κυπαρίσσια στο κοιμητήρι του παρελθόντος μας.

3.- Η Κομισιόν με τις παρατηρήσεις της εκφράζει την έκπληξή της γιατί δεν προβλέπουμε να γίνεται η εμφιάλωση του λαδιού μας ΠΟΠ στα όρια της Γεωγραφικής ζώνης προέλευσης σαν μέσο που ενισχύει την τοπική οικονομία και την βελτίωση της ποιότητας με τις μεγαλύτερες δυνατότητες ελέγχου και παρακολούθησης του προϊόντος που προσφέρει.

Σήμερα με την ανάπτυξη της τοπικής βιοτεχνίας και βιομηχανίας, που μπορεί να εμφιαλώσει όλο το λάδι ΠΟΠ Μεσσηνίας, μόνο ένα μέρος του λαδιού ΠΟΠ Καλαμάτα εμφιαλώνετε έξω από την γεωγραφική ζώνη προέλευσης. Οι εμφιαλωτές αυτοί εμφιαλώνουν και άλλα λάδια ΠΟΠ. Αγοράζοντας χύμα το προϊόν από τα εμπορικά κανάλια και τον βάζουν σε ανταγωνισμό με άλλα παρεμφερή προϊόντα. Όπως τα πολυκαταστήματα των διατροφικών αλυσίδων. Έτσι ή συμπίεση των τιμών είναι διπλή : και στην κατανάλωση και στην φάση επεξεργασίας.
Αν στις αρχές της δεκαετίας του 90 το βιομηχανικό μεσσηνιακό δυναμικό ήταν στα σπάργανα σήμερα δεν είναι έτσι και περιμένει μόνο κίνητρα για να αναπτυχθεί. Πόσο θα περιμένει ακόμη;
Ας επισημάνομε επίσης ότι στις άλλες δυο σημαντικές ελαιοπαραγωγικές χώρες η ρύθμιση και η προώθηση των προϊόντων ΠΟΠ έχει ανατεθεί άμεσα ή έμμεσα σε τοπικούς διεπαγγελματικούς οργανισμούς της αγροτοβιομηχανικής αλυσίδας. Διερωτόμαστε γιατί στην Ελλάδα οι παραγωγοί και η τοπική βιομηχανία να μη έχουν το δικαίωμα λόγου;
Τα σημεία αυτά είναι θεμελιώδη για το χτίσιμο μιας σύγχρονης αγροτικής πολιτικής βασισμένης στην ποιότητα. Και είναι η πολιτική της ΚΑΠ ενισχυμένη τώρα με τους νέους υπό άφιξη κανονισμούς.
Τώρα με την διεύρυνση του οπτικού πεδίου που συνοδεύει την καλλικρατική Περιφέρεια θέλουμε να πιστεύουμε ότι όλα αυτά θα γίνουν επιλογές και της Περιφέρειάς μας και σαν τέτοιες θα προταθούν στους παραγωγούς και στους φορείς να τα αντιμετωπίσουν πριν σταλούν οι απαντήσεις στις παρατηρήσεις της Ευρώπης.



Θανάσης Μαυρούλης