Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2014

Ελαιόλαδο, φάρμακο για πάσα νόσο…

Τελευταία Ενημέρωση: 23/11/2014 09:06
Πλήθος σημαντικών ερευνών αναφέρεται, εκτός των άλλων, στις ευεργετικές ιατρικές δράσεις του ελαιολάδου. Με λίγα λόγια, ολόκληρος ο κόσμος το αποθεώνει.
Τώρα, μια νέα έρευνα έρχεται να τονίσει τα ευεργετήματα δύο βασικών στοιχείων της μεσογειακής διατροφής, του ψωμιού και του ελαιολάδου. Μελέτη του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση ελαιολάδου σε συνδυασμό με ψωμί μειώνει αισθητά τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Μάλιστα, αν η κατανάλωση είναι συστηματική, τα αποτελέσματα είναι ορατά σε μόλις έξι εβδομάδες.
Οι εξελιγμένες νέες δοκιμές που έγιναν απέδειξαν ότι η τακτική κατανάλωση ελαιολάδου βελτιώνει τα χημικά σήματα που σχετίζονται με τη στεφανιαία νόσο.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης, αρκούν μόλις 20 ml ελαιολάδου (τέσσερα κουταλάκια του γλυκού) την ημέρα για να επέλθουν αυτές οι ευεργετικές επιδράσεις.
Αυτό που μας προξενεί εντύπωση είναι γιατί αυτό το θετικό γεγονός, αλλά και ένας πλήθος άλλων ερευνών, όπως του καθηγητή Προκόπη Μαγιάτη, δεν αναγράφονται στις ετικέτες των ελληνικών τυποποιημένων ελαιολάδων και δη των μεσσηνιακών...
Α.Π.
 Πηγή
ΠΑΤΕΝΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΕΛΛΗΝΩΝ

Ενα τεστ ποιότητας για το λάδι

Ενα νέο, απλό και φθηνό χρωματικό τεστ που ο καθένας μπορεί να κάνει μόνος του και με το οποίο μπορεί να μετρηθεί με μια σχετική ακρίβεια η περιεκτικότητα ενός ελαιολάδου στις υγειοπροστατευτικές ουσίες ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ενα τεστ ποιότητας για το λάδι
Οι δύο αυτές ουσίες αποτελούν τις κυριότερες φαινόλες του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου και σε αυτές έχει αποδοθεί πλήθος ευεργετικών ιδιοτήτων για την υγεία. Οι ουσίες αυτές δεν βρίσκονται σε κανένα άλλο τρόφιμο και, όπως έχει ήδη αναγνωρίσει η ευρωπαϊκή ένωση, παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των λιπιδίων του αίματος από την οξείδωση και έτσι δρουν ευεργετικά στην προστασία των αγγείων και της καρδιάς. Η πιστοποίηση της ύπαρξης των συγκεκριμένωνιδιοτήτων στο ελαιόλαδο γίνεται με εξειδικευμένες αναλύσεις, που προς το παρόν παρέχει μόνο το Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά πλέον ο κάθε παραγωγός θα μπορεί μόνος του να κάνει μια προκαταρκτική ανάλυση για να επιλέξει τις καλύτερες παρτίδες παραγωγής.
Το τεστ γίνεται πολύ απλά: Tο λάδι αναμειγνύεται σε ένα φιαλίδιο με ένα ειδικό προσυσκευασμένο αντιδραστήριο και έπειτα από λίγα λεπτά εμφανίζεται χρώμα με ένταση ανάλογη με την περιεκτικότητα του λαδιού στα δύο συστατικά. Το χρώμα συγκρίνεται οπτικά με έντυπη βαθμονομημένη κλίμακα, ενώ σύντομα αναμένεται να ολοκληρωθεί σχετική εφαρμογή και σε smartphone που θα εξάγει αυτόματα το αποτέλεσμα με μια απλή φωτογράφηση. Το τεστ είναι προστατευμένο με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και είναι άμεσα διαθέσιμο για επίδειξη, ενώ σύντομα θα είναι διαθέσιμο και εμπορικά.
Πίσω από την εφεύρεση αυτή βρίσκεται η δρ Ελένη Μέλλιου, επιστημονικός συνεργάτης του κέντρου ελιάς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και ο αναπληρωτής καθηγητής του Φαρμακευτικού Τμήματος του πανεπιστημίου Αθηνών δρ Προκόπης Μαγιάτης μαζί με την ερευνητική τους ομάδα, που συμπληρώνεται από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές Π. Διαμαντάκο και Ηλ. Καλαμπόκη.
Το χρωμα δειχνει την αληθεια  Παραδείγματα λαδιών που έχουν ελεγχθεί με το τεστ. Η εμφάνιση πράσινου χρώματος δηλώνει ότι το λάδι είναι πλούσιο σε ειδικές φαινόλες
Το χρωμα δειχνει την αληθεια

Παραδείγματα λαδιών που έχουν ελεγχθεί με το τεστ. Η εμφάνιση πράσινου χρώματος δηλώνει ότι το λάδι είναι πλούσιο σε ειδικές φαινόλες

Το τεστ, που φέρει το όνομα «Aristoleo», παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τους δυο Ελληνες επιστήμονες στο συνέδριο για τη μεσογειακή διατροφή στην ιατρική σχολή του Harvard στη Βοστόνη τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η πρώτη δημόσια επίδειξη του τεστ στην Ελλάδα έγινε στις εγκαταστάσεις της αμερικανικής γεωργικής σχολής κατά τη διάρκεια διεθνούς συνεδρίου για την ελιά και το λάδι, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από 12 ως 15 Νοεμβρίου υπό την αιγίδα του διεθνούς συμβουλίου ελαιολάδου.
Κριτήρια
Πίσω από την εφεύρεση βρίσκεται η δρ Ελένη Μέλλιου, επιστημονική συνεργάτιδα του κέντρου ελιάς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και ο αναπληρωτής καθηγητής του Φαρμακευτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου
Πίσω από την εφεύρεση βρίσκεται η δρ Ελένη Μέλλιου, επιστημονική συνεργάτιδα του κέντρου ελιάς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και ο αναπληρωτής καθηγητής του Φαρμακευτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών δρ Προκόπης Μαγιάτης
Οπως ανέφερε ο καθηγητής Προκόπης Μαγιάτης, τα ελαιόλαδα πλέον διακρίνονται σε αυτά που πληρούν τα χημικά κριτήρια για να φέρουν τον ευρωπαϊκό ισχυρισμό υγείας και στα υπόλοιπα που δεν έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Η ομάδα του κ. Μαγιάτη μαζί με τη συνεργάτιδα του, δρ Ελένη Μέλλιου έχει αναλύσει με την υψηλής τεχνολογίας μέθοδο NMR στην Αθήνα και στην Αμερική πάνω από 1.000 δείγματα λαδιού από όλες τις κύριες ελαιοπαραγωγικές χώρες. Χάρη σε αυτή την πολύ μεγάλη βάση δεδομένων μπορεί πλέον να υπάρχει μια αρκετά ξεκάθαρη εικόνα για τις ποσότητες των υγειοπροστατευτικών συστατικών που βρίσκονται στις διάφορες ποικιλίες λαδιού όπου κυριαρχούν οι ουσίες ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη. Εντυπωσιακά, το καλύτερο συσκευασμένο δείγμα λαδιού από την Ελλάδα την περασμένη χρονιά είχε 5 φορές υψηλότερη συγκέντρωση συστατικών από τον μέσο όρο των 100 πιο διαδεδομένων λαδιών που κυκλοφορούν στην αμερικανική αγορά. Η μελέτη έγινε σε συνεργασία με το κέντρο ελιάς του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.

«Πλέον έχουμε μέτρο σύγκρισης για την αξιολόγηση και την ταξινόμηση των λαδιών» ανέφερε ο κ. Μαγιάτης και «όλα τα αποτελέσματα και η μέθοδος είναι διαθέσιμη εκ μέρους του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε όλους τους Ελληνες παραγωγούς».
Ο Διευθυντής του κέντρου ελαιολάδου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Dan Flynn
Ο Διευθυντής του κέντρου ελαιολάδου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Dan Flynn

Κατά τη διάρκεια του πρόσφατου συνεδρίου η ομάδα του κ. Μαγιάτη ανακοίνωσε επίσης την ανακάλυψη δυο νέων φαινολικών ουσιών που για πρώτη φορά ανιχνεύονται στο ελαιόλαδο και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες: η μια ονομάστηκε ελαιοκορωνάλη προς τιμήν της πιο διαδεδομένης ελληνικής ποικιλίας, της Κορωνέικης, και η άλλη ελαιομισιονάλη προς τιμή της ποικιλίας Μίσιον από την Καλιφόρνια, από τις οποίες απομονώθηκαν αυτά τα συστατικά. Επίσης αναφέρθηκαν τα τελευταία αποτελέσματα των πειραμάτων σχετικά με την επίδραση των συνθηκών παραγωγής στο ελαιοτριβείο στη σύσταση των φαινολών των ελαιολάδου. «Κάθε ποικιλία έχει τα δικά της μυστικά στον τρόπο παραγωγής και δεν μπορούμε χωρίς ειδική έρευνα να βγάζουμε γενικά συμπεράσματα. Σε κάποιες ποικιλίες επιβάλλεται αυστηρά η χρήση χαμηλής θερμοκρασίας κάτω από 28 βαθμούς. Σε άλλες ποικιλίες μια μικρή αύξηση της θερμοκρασίας και του χρόνου μάλαξης μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ορισμένων ευεργετικών φαινολών».
Τέλος ο κ. Μαγιάτης παρουσίασε αποτελέσματα διατροφικών μελετών που για πρώτη φορά έγιναν σε πειραματόζωα με λάδια διαφορετικής σύστασης όσον αφορά τις ειδικές πολυφαινόλες που αυτά περιέχουν. Οπως διαπιστώθηκε, σε ορισμένους παράγοντες όλα τα ελαιόλαδα δρουν ευεργετικά με τον ίδιο τρόπο, ενώ σε άλλες βιοχημικές παραμέτρους (όπως π.χ. τα επίπεδα της χοληστερόλης και της οξειδωμένης LDL) κάθε λάδι συμπεριφέρεται διαφορετικά ανάλογα με τις ειδικές φαινόλες που περιέχει. «Μία ακόμα ισχυρή ένδειξη για το ότι έχει μεγάλη αξία να γνωρίζουμε την ακριβή φαινολική σύσταση ενός λαδιού».
Το ελαιόλαδο κρύβει ακόμα πολλά μυστικά και μοναδικές ευκαιρίες και οι Ελληνες επιστήμονες έχουν βάλει την εφευρετικότητά τους στην υπηρεσία της Ελιάς και της ίδιας της Ελλάδας.
Ελαιόλαδο
Ασπίδα για τον οργανισμό
Η επίσημα αναγνωρισμένη υγειοπροστατευτική δράση του ελαιολάδου από τον ευρωπαϊκό οργανισμό ασφάλειας τροφίμων (EFSA) είναι η προστασία από την οξείδωση των λιπιδίων του αίματος, το οποίο σημαίνει προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος από την αθηροσκλήρωση. Η βλαπτική μορφή της χοληστερόλης που καταστρέφει τα ανθρώπινα αγγεία είναι η οξειδωμένη LDL. Το ελαιόλαδο είναι το μοναδικό έλαιο που χάρη στις αντιοξειδωτικές του φαινόλες μπορεί να εμποδίσει τη διαδικασία οξείδωσης της χοληστερόλης.

Πλήθος επιδημιολογικών ή κλινικών μελετών σε όλο τον κόσμο έχουν δείξει ότι η συστηματική κατανάλωση ελαιολάδου μπορεί ακόμα να
  • Προστατέψει από την εμφάνιση διαβήτη τύπου ΙΙ
  • Να μειώσει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης
  • Να μειώσει τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
  • Να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού και του δέρματος
  • Να καθυστερήσει την εμφάνιση οστεοπόρωσης
  • Να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης
  • Να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικών επεισοδίων
  • Να καθυστερήσει τη γήρανση.
Τέλος, πολύ πρόσφατες μελέτες έχουν συσχετίσει τη δραστική ουσία ελαιοκανθάλη από το ελαιόλαδο με την προστασία από την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ και με την επιβράδυνση της εξέλιξής της, γεγονός που ανοίγει ένα ακόμα τεράστιο πεδίο έρευνας.
Ερευνητικό κέντρο στις ΗΠΑ αφιερωμένο στο ελαιόλαδο
Το Κέντρο Ελιάς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (UC Davis Olive Center) είναι το μοναδικό πανεπιστημιακό κέντρο στις ΗΠΑ που έχει ως σκοπό τον συντονισμό της έρευνας και της εκπαίδευσης πάνω σε όλα τα ζητήματα που αφορούν την ελιά και το λάδι.
Το κέντρο παρέχει υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικά σεμινάρια προς όλους τους εμπλεκόμενους στην καλλιέργεια, παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία και επίσης αναλαμβάνει την επιστημονική επίλυση ζητημάτων που αφορούν τη νομοθεσία και τον έλεγχο της ποιότητας των προϊόντων της ελιάς.

Στις ΗΠΑ οποιοσδήποτε παραγωγός ή εταιρεία που δραστηριοποιείται στον χώρο της ελιάς αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα, γνωρίζει ότι μπορεί να απευθυνθεί στο Κέντρο Ελιάς και αυτό θα βρει και θα συντονίσει τους κατάλληλους επιστήμονες οι οποίοι θα δώσουν τη λύση. Αποτελεί ένα αξιοθαύμαστο μοντέλο το οποίο μάλιστα είναι πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενο.
Στην Ελλάδα, με εξαίρεση το νεοϊδρυθέν κέντρο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης με επικεφαλής τον δόκτορα Αθανάσιο Γκέρτση, δεν υπάρχει κανένα δημόσιο πανεπιστημιακό κέντρο που να μπορεί να συντονίσει τις αξιόλογες αλλά διασπασμένες ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες των Ελλήνων επιστημόνων. Στην Ελλάδα της κρίσης, με την εκρηκτική αύξηση των νέων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο, δεν υπάρχει κανένας συντονισμός. Στην Καλιφόρνια στόχος του κέντρου είναι να κάνει για το λάδι ό,τι έγινε και για το κρασί.
Πέτρος Τσώνης
Πηγή

Τετάρτη 27 Αυγούστου 2014

Περίεργα παιχνίδια με το μεσσηνιακό ελαιόλαδο

Ο καθηγητής μιλά στο «Θάρρος» για τα τελευταία δεδομένα, τα οποία ενισχύουν την αρχική του θεωρία
Ήταν αρχές του 2012, αν και η έρευνα ξεκίνησε το 2008, όταν ο επίκουρος καθηγητής Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων στο Φαρμακευτικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, Προκόπης Μαγιάτης, μαζί με τη συνεργάτιδά του, Ελένη Μέλλιου, «τάραξαν» τα λιμνάζοντα νερά στο χώρο του ελληνικού ελαιολάδου.
Έπειτα από έρευνα που πραγματοποίησαν σε 150 δείγματα από διάφορες περιοχές της Ελλάδος, αλλά και την Καλιφόρνια των ΗΠΑ, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ορισμένες ποικιλίες, και δη η κορωνέικη που κυριαρχεί στη Μεσσηνία, έχουν ιδιαίτερα ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες.
Βασιζόμενοι στις αναφορές για τις φαρμακευτικές δράσεις του λαδιού (αγουρέλαιο) στην αρχαία Ελλάδα από τον Διοσκουρίδη, απέδειξαν ότι το ελαιόλαδο διαθέτει και αντιοξειδωτικές, νευροπροστατευτικές και καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες. Αυτό οφείλεται στην ουσία ελαιοκανθάλη, η οποία έχει αρκετά ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση, όπως και τα φάρμακα, και στην ουσία ελαιασίνη, που είναι η πιο ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία του ελαιολάδου.
Κατέληξαν, επίσης, στο ότι η ποσότητα των αντιφλεγμονωδών ουσιών στο λάδι της κορωνέικης ελιάς είναι αρκετά υψηλή, αλλά και ότι η ποσότητα των ουσιών αυτών στο λάδι της Μεσσηνίας είναι πολύ υψηλότερη και από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Αυτό, κατά τον κ. Μαγιάτη, οφείλεται σε πολλούς και σύνθετους λόγους, όπως στις κλιματολογικές συνθήκες, στα εδαφολογικά στοιχεία και στη φροντίδα των καλλιεργητών.
Η ανακοίνωση, αντί να προκαλέσει «σεισμό» στο χώρο παραγωγής ελαιολάδου, άρχισε να κάνει «περίεργους» κύκλους. Στα μέσα περίπου του 2013 υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης της εποχής εκείνης, έπειτα από ερωτήσεις στη Βουλή, προχωρεί σε μια δήλωση απαξίωσης της έρευνας, υποστηρίζοντας ότι η ελαιοκανθάλη και η ελαιασίνη δεν ωφελούν σε τίποτα!
Στο τέλος του ίδιου χρόνου ο ΕΦΕΤ, η πλέον υπεύθυνη αρχή, ανατρέπει τα ανακοινωθέντα του υπουργού και γνωμοδοτεί ότι οι δύο ουσίες μπορούν να προσμετρηθούν για τον ισχυρισμό υγείας του ελαιολάδου μας.
Αρχές του 2014 ο κ. Μαγιάτης δημοσιεύει σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό ολοκληρωμένη τη μελέτη του. Σε αυτή αποτυπώνεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, έπειτα από μετρήσεις 400 δειγμάτων ελαιολάδου απ’ όλη την Ελλάδα, ότι η Μεσσηνία έχει ένα θησαυρό στη γη της, αφού το λάδι μας περιέχει τη μεγαλύτερη ποσότητα των συγκεκριμένων πολυφαινολών.
Το πρώτο παράδοξο είναι ότι οι Μεσσήνιοι βουλευτές... έκαναν ότι δεν κατάλαβαν. Το δεύτερο είναι ότι, ύστερα από ερωτήσεις άλλων βουλευτών από άλλες περιοχές, ο ΕΦΕΤ αλλάζει την αρχική του γνωμοδότηση, υποστηρίζοντας ότι το θέμα πρέπει να διερευνηθεί περισσότερο!
Δηλαδή, αντί οι ελληνικές Αρχές να στηρίξουν την πρωτοποριακή έρευνα, έψαχναν τρόπους να βάλουν «τρικλοποδιές».
Και σαν μην έφτανε αυτό, τις προηγούμενες ημέρες υπήρξε μία γραπτή παρέμβαση στη Βουλή από συναδέλφους του κ. Μαγιάτη, οι οποίοι, ούτε λίγο-ούτε πολύ, χωρίς να κατονομάζουν, απορρίπτουν την έρευνα!
Πρόκειται για τον καθηγητή Λέανδρο Α. Σκαλτσούνη, πρόεδρο Τμήματος Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ, διευθυντή Τομέα Φαρμακογνωσίας & Χημείας Φυσικών Προϊόντων, την καθηγήτρια Μαρία Ζ. Τσιμίδου, διευθύντρια Εργαστηρίου Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων, Τμήματος Χημείας ΑΠΘ και τον καθηγητή Δημήτριο Μπόσκο, ομότιμο Καθηγητή Χημείας, ΑΠΘ.
Οι τρεις επιστήμονες αποδομούν τη θεωρία του κ. Μαγιάτη και υποστηρίζουν μεταξύ άλλων: «Το ζήτημα που τέθηκε στο ελληνικό Κοινοβούλιο είναι επιστημονικά πολύπλοκο και το ποια είναι η πιο αποτελεσματική, αξιόπιστη και οικονομική μέθοδος ανάλυσης ή το ποιες ουσίες πρέπει να προσδιορίζονται, είναι κάτι στο οποίο θα πρέπει να απαντήσει η επιστημονική κοινότητα και όχι οι ερωτώντες βουλευτές.
Το ελαιόλαδο είναι πολύ πλούσιο σε βιοενεργά συστατικά, μια κατηγορία των οποίων είναι οι βιοφαινόλες, που σχετίζονται χημικώς με την υδροξυτυροσόλη και τυροσόλη, και δεν είναι δυνατόν να ποσοτικοποιηθεί η συμβολή της κάθε επί μέρους ένωσης στο συνολικό ευεργετικό για την υγεία αποτέλεσμα... Καθώς το θέμα της ποιότητας και της παρουσίας του ελληνικού παρθένου ελαιολάδου στη διεθνή αγορά είναι υψίστης προτεραιότητας για τη χώρα, θεωρούμε ότι τα επιστημονικά θέματα που το αφορούν πρέπει να συζητούνται οργανωμένα, τεκμηριωμένα και να ακούγονται όλες οι επιστημονικές απόψεις».
Πάντως, αν η μέθοδος δεν ήταν αξιόπιστη, οι επιστήμονες που έχουν αντίρρηση θα έπρεπε να γράψουν ένα άλλο επιστημονικό άρθρο που να εξηγούν γιατί είναι λανθασμένη. Αν, αντίθετα, συμφωνούν ότι η μέθοδος είναι σωστή, θα έπρεπε να δουν αν η χρήση της προσφέρει κάτι στο κοινό καλό. Αν προσφέρει έστω και το παραμικρό, θα έπρεπε να την υποστηρίζουν ή, τουλάχιστον, να μην την πολεμούν.
Η αίσθησή μας είναι ότι η θεωρία του κ. Μαγιάτη, εκτός όλων των άλλων, ανατρέπει μεγάλα συμφέροντα εταιρειών μαζικής παραγωγής λαδιού που δε θέλουν το ποιοτικό λάδι να ξεχωρίζει, γιατί έτσι θα χάσουν μεγάλο μερίδιο της αγοράς.
 
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΜΑΓΙΑΤΗΣ: «Είναι θέμα πολιτικής βούλησης η προώθηση του ελαιολάδου μας»
 
Με τον καθηγητή Προκόπη Μαγιάτη επικοινωνήσαμε τις προηγούμενες ημέρες και είχε την ευγένεια να απαντήσει σε κάποιες ερωτήσεις μας:
 
-Περιγράψτε μας περιληπτικά την έρευνά σας σχετικά με τις φαινόλες, ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη, στο ελαιόλαδο. Πώς ξεκινήσατε, πώς εξελίσσεται και τι αποτελέσματα έχουν φανεί έως τώρα;
H έρευνά μας ξεκίνησε με αφορμή μια παρατήρηση από κείμενα του αρχαίου Έλληνα συγγραφέα Διοσκουρίδη, ο οποίος συνιστούσε το αγουρέλαιο ως το καλύτερο έλαιο για χρήση στην υγεία. Αυτό μας έκανε να αναζητήσουμε τη διαφορά σε χημικό επίπεδο ανάμεσα στο λάδι από άγουρες και ώριμες ελιές, αρχικά από την ίδια ποικιλία και τον ίδιο ελαιώνα. Παρατηρήσαμε ότι με την ωρίμανση επέρχεται με εντυπωσιακό τρόπο μια δραματική πτώση στα επίπεδα των δυο κυριότερων φαινολικών συστατικών, που στη συνέχεια αποδείχτηκε ότι ήταν η ελαιοκανθάλη και η ελαιασίνη. Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον ότι μελέτες από άλλα εργαστήρια από διάφορα μέρη του κόσμου έχουν αποδώσει τα τελευταία χρόνια σε αυτές τις δυο ουσίες αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές, καρδιοπροστατευτικές και νευροπροστατευτικές ιδιότητες, γεγονός που επιβεβαιώνει θριαμβευτικά τα αρχαία κείμενα.
Η κύρια συνεισφορά της ερευνητικής μου ομάδας στο θέμα αυτό ήταν η ανάπτυξη μιας ταχύτατης και ακριβέστατης μεθόδου προσδιορισμού των ουσιών αυτών, γεγονός που μας επέτρεψε να αναλύσουμε ως τώρα πάνω από 1.000 δείγματα από δεκάδες ποικιλίες και χώρες, και έτσι να βγάλουμε συμπεράσματα για τις παραμέτρους που καθορίζουν τα επίπεδα των ουσιών αυτών μέσα στο λάδι.
Ως τώρα γνωρίζουμε με σαφήνεια ότι αυτό καθορίζεται από την ποικιλία, την εποχή συγκομιδής και τις πρακτικές που ακολουθούνται στο ελαιοτριβείο. Είναι αξιοσημείωτο ότι λάδι που θα παραχθεί από τον ίδιο ελαιώνα σε διαφορετική εποχή ωρίμανσης ή σε διαφορετικό ελαιοτριβείο, μπορεί να έχει τεράστια διαφορά.
Έχοντας αυτό ως βάση καταρτίσαμε μια πολύ μεγάλη τράπεζα δεδομένων, που μας επιτρέπει πλέον να χαρακτηρίζουμε ένα λάδι αν είναι πλούσιο, μέτριο ή φτωχό ως προς την περιεκτικότητά του σε ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη, καθώς μέχρι πρότινος δεν υπήρχε μέτρο σύγκρισης.
Με αυτό το κριτήριο μπορέσαμε να επιλέξουμε κατάλληλα λάδια για να χορηγηθούν σε ανθρώπους υπό αυστηρά ελεγχόμενο τρόπο και να μετρηθεί η επίδρασή τους στην υγεία.
Η μελέτη, που στηρίζεται σε χορηγία του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη και της εταιρείας ΓΑΙΑ, πραγματοποιείται αυτή την περίοδο στις ΗΠΑ από εργαστήρια του Τμήματος Διατροφής του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, και τα αποτελέσματα αναμένονται με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Αξίζει, πάντως, να σημειώσουμε ότι δεν είναι μόνο αυτές οι δύο ουσίες οι φαινόλες του ελαιολάδου. Υπάρχουν αρκετές ακόμα, που συνήθως, όμως, βρίσκονται σε μικρότερη ποσότητα και για τις οποίες ακόμα δε γνωρίζουμε τι ακριβώς ρόλο έχουν για την υγεία.
Μάλιστα, πολύ πρόσφατα ανακαλύψαμε μια καινούρια φαινόλη μέσα στο ελαιόλαδο και αυτό μαζί με τη συνολική χαρτογράφηση του ελληνικού λαδιού και με τα ως τώρα αποτελέσματα των μελετών σε πειραματόζωα, θα παρουσιαστούν σε συνέδριο που διοργανώνει η Ιατρική Σχολή του Harvard για τη Μεσογειακή Διατροφή στις 27-28 Σεπτεμβρίου.
 
 
-Ποια είναι η καινοτομία της μεθόδου NMR που χρησιμοποιείτε για τη μέτρηση των επιπέδων ελαιοκανθάλης και ελαιασίνης, και πόσο ακριβής και αξιόπιστη είναι σε σχέση με άλλες μεθόδους;
Η καινοτομία της μεθόδου έγκειται στο ότι μπορεί να προσδιορίσει τα επίπεδα των ουσιών αυτών στο λάδι χωρίς αυτές να υποστούν καμία χημική αλλοίωση.
Η τελευταία εκδοχή της μεθόδου μας, που παρουσιάσαμε σε διεθνές συνέδριο στην Ιταλία τον περασμένο Μάιο, μας επιτρέπει να μετρήσουμε τα συστατικά σε μόλις 3 λεπτά σε μια σταγόνα λαδιού χωρίς καμία απολύτως επεξεργασία.
Όλες οι προηγούμενες μέθοδοι χρησιμοποιούσαν χρωματογραφικά υλικά, τα οποία μετέτρεπαν εν αγνοία των ερευνητών τις ουσίες σε μια σειρά τεχνητών (μη πραγματικών) προϊόντων, τα οποία καθιστούσαν την ανάλυση εξαιρετικά περίπλοκη, μη επαναλήψιμη και έδιναν μια εντελώς παραπλανητική εικόνα για τη σύσταση του ελαιολάδου.
 
-Θα μπορούσαν οι φαινόλες, ολεοκανθάλη και ολεασίνη, να συμπεριληφθούν στον ισχυρισμό της υγείας του κανονισμού της Ε.Ε. (432/2012); Εάν ναι, και παρά τις ερωτήσεις βουλευτών στο ελληνικό κοινοβούλιο, γιατί διστάζει το επίσημο κράτος να πάρει ανάλογη πρωτοβουλία;
Οι ουσίες αυτές είναι παράγωγα της τυροσόλης και της υδροξυτυροσόλης αντίστοιχα. Ο κανονισμός είναι αρκετά σαφής όσον αφορά ποια συστατικά προσμετρώνται και αυτό δεν είναι θέμα της Βουλής. Το θέμα στη βάση του είναι τεχνικό και δεν αφορά στη Βουλή, καθώς υπάρχουν αρμόδιοι φορείς, όπως ο ΕΦΕΤ, που έχει την ευθύνη.
Το λεπτό ζήτημα είναι ότι δεν υπάρχει επίσημος τρόπος μέτρησης των ουσιών αυτών. Μέχρι να υιοθετηθεί κάποια μέθοδος σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι ελεγκτικοί φορείς είναι υποχρεωμένοι να αποδέχονται κάθε αξιόπιστη δημοσιευμένη μέθοδο, όπως αυτή που έχουμε αναπτύξει.
Αυτό που είναι θέμα πολιτικής είναι το κατά πόσο ως κράτος θέλουμε να προωθήσουμε διεθνώς την άποψη ότι το ελαιόλαδο δεν είναι απλό τρόφιμο, αλλά μπορεί υπό προϋποθέσεις να δρα περισσότερο ευεργετικά στην υγεία.
Αν έχουμε ως μόνο σκοπό να μειώσουμε το κόστος παραγωγής για να ανταγωνιστούμε τα σπορέλαια, τότε οι προοπτικές είναι δυσοίωνες. Αν, όμως, αναγνωρίσουμε και προβάλλουμε ότι το ελαιόλαδο έχει συστατικά που δε βρίσκονται σε κανένα άλλο τρόφιμο και ότι αυτά τα συστατικά τα αναγνωρίζει η Ε.Ε. ως υγειοπροστατευτικά, τότε μπορεί να πολλαπλασιάσουμε την αξία του προϊόντος προς όφελος του παραγωγού.
Η πρωτοβουλία που θα μπορούσε να πάρει το κράτος είναι αυτό που ήδη κάνουμε άτυπα στο πανεπιστήμιο, δηλαδή να καταγράφουμε τα επίπεδα σε κάθε δείγμα που αναλύουμε και να καταρτίζουμε πίνακες με σειρά αξιολόγησης, ώστε ο καταναλωτής ή ο έμπορος να γνωρίζει τι ποιότητας είναι το λάδι που αγοράζει. Αν αυτό γινόταν από κάποιον ειδικότερο φορέα και όχι κατ’ ανάγκη το πανεπιστήμιο, τότε θα δείχναμε ως χώρα ότι υιοθετούμε πρακτικές που προωθούν το ελαιόλαδο ως λειτουργικό τρόφιμο, δηλαδή τρόφιμο που προστατεύει την υγεία. Αυτό θα ήταν κάτι πραγματικά καινοτόμο για το μάρκετινγκ του ελληνικού ελαιολάδου και είναι κάτι που ζητούν δεκάδες ποιοτικοί παραγωγοί.
 
-Λέγεται ότι οι καταναλωτές χωρών που δεν παράγουν ελαιόλαδο συχνά προτιμούν ελαιόλαδα πιο ήπιας γεύσης, κι όχι πικρά και πικάντικα, χαρακτηριστικά της γεύσης της κορωνέικης ποικιλίας. 
Θεωρείτε ότι η προώθηση της κορωνέικης ποικιλίας ως τρόφιμου εξαιρετικής σημασίας για την υγεία του ανθρώπου θα βοηθούσε στη μεγαλύτερη διείσδυσή της στις διεθνείς αγορές;
Με βάση την τράπεζα δεδομένων που έχουμε δημιουργήσει τα τελευταία 4 χρόνια, η κορωνέικη ποικιλία μπορεί να παράγει λάδια με πολύ έντονη πικρή και πικάντικη γεύση, ανάλογα με την εποχή συγκομιδής και διάφορες άλλες συνθήκες. Αυτό, σε συνεργασία με την Ομάδα Γευσιγνωσίας Ελαιολάδου Καλαμάτας του ΤΕΙ Πελοποννήσου, το έχουμε συσχετίσει συστηματικά και σταθερά με υψηλά επίπεδα ελαιοκανθάλης και ελαιασίνης.
Επομένως, ένα λάδι με τέτοια οργανοληπτικά χαρακτηριστικά έχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να καλύπτει τις προδιαγραφές του κανονισμού 432/2012 και έτσι να έχει ισχυρότερη υγειοπροστατευτική δράση.
Η ιδιότητα αυτή για μεγάλη μερίδα του καταναλωτικού κοινού έχει μεγαλύτερη σημασία από τον παράγοντα γεύση ή συσκευασία. Αυτό, μάλιστα, έχει αποδειχθεί με μελέτες μάρκετινγκ στην αμερικανική αγορά. Επομένως, είναι σημαντικό να εδραιωθεί στο καταναλωτικό κοινό η πεποίθηση ότι το καλό κορωνέικο λάδι μπορεί να έχει πιο έντονη γεύση, αλλά αυτό το καθιστά πιο χρήσιμο για την υγεία, με βάση τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι με βάση κάποια φήμη.
Είναι εντυπωσιακό ότι χάρη στη συστηματική καταγραφή που έχει γίνει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τα καλύτερα λάδια ως προς την περιεκτικότητα σε υγειοπροστατευτικά συστατικά μπορούν πλέον να τεκμηριώνουν επίσημα τη θέση τους στην πανελλαδική κατάταξη και έτσι να επιτυγχάνουν υψηλότερη τιμή.
Το φετινό Νο1 στη λίστα πέτυχε εξαγωγή στο εξωτερικό με τιμή παραγωγού 10 φορές ψηλότερη από την τρέχουσα τιμή χύμα ελαιολάδου. Νομίζω αυτό και μόνο το στοιχείο είναι ικανό να πείσει και τον πιο δύσπιστο για την υπεραξία που μπορεί να προσφέρει η επιστημονική έρευνα πάνω στο ελαιόλαδο.

Του Αντώνη Πετρόγιαννη